From the fishing communities who inhabited Mumbai long before it came to be known as a port, to the indigenous communities that practiced farming along its rivers and the Bhistees or water carriers who trudged down the bylanes of the city, water has been an integral part of the livelihoods of those who inhabited the city.
Today, we see new forms of economic profiteering associated with water; from sand merchants to real estate developers, from water bottling plants to the tanker economy and to the engineers reclaiming land for large infrastructure projects. The desecration of our water resources and the increasing commodification of water impacts livelihoods raising new challenges especially for marginalised and indigenous communities.
What does the future hold for the Bhistees, the Kolis, the Warlis? And above all, what is the future of Mumbai’s waters? These are some of the questions that we hope to raise in our stories.
मुंबई हे बंदर म्हणून ओळखले जाण्या आधी पासून इथे वास्तव्य करत असणाऱ्या कोळी समाजापासून ते नदी किनारी शेती करणाऱ्या मूळ रहिवाशी आणि शहरातील गल्ली बोळात पायपीट करत पाणी वाहून नेणारे अर्थात भिश्ती लोकं, अशा शहराच्या प्रत्येक मूळ रहिवाशांच्या उपजीविकेचे पाणी हा महत्त्वपूर्ण भाग ठरला आहे.
आजकाल पाण्याशी संबंधित अनेक फायदेशीर आर्थिक व्यवहार सध्या पहायला मिळतात, जसं, रेतीचे व्यापारी ते बांधकाम व्यावसायिक, शुद्ध पाण्याच्या बाटल्या भरून विकण्यापासून ते पाण्याचे टँकर आणि मोठाल्या पायाभूत सुविधांचा भाग म्हणून पाण्यात भर घालणारे अभियंते असे अनेक. पाण्याच्या नैसर्गिक स्रोतांची हानी केल्याने आणि पाण्याला केवळ व्यापारी दृष्टीने पाहिल्याने, पाण्यावर अवलंबून असणाऱ्या उपजीविका करणार्‍यांसमोर नवनवीन आव्हाने उभी ठाकतात, विशेषतः ठराविक पारंपरिक व्यवसायिकांसमोर.
या भिश्ती, कोळी आणि वारली समाजाच्या भविष्यात काय लिहिले आहे? आणि त्याहून पुढे जाऊन, मुंबईच्या पाण्याचे भविष्य काय आहे? आमच्या कथनातून असेच काही प्रश्न तुमच्या समोर मांडण्याचा आमचा प्रयत्न आहे.
